Een blog over de moed als therapeut om in de leegte te blijven zitten

Waarom ik soms ook niet weet wat ik moet zeggen...

©Tessa De Jonck

Over de kracht van stilte en niet-weten

De stilte duurde al bijna twee minuten. Lisa had net verteld over het verlies van haar vader, en ik voelde hoe alle woorden in mijn hoofd wegvielen. Geen wijze uitspraken, geen therapeutische interventies, geen troostende woorden.

Gewoon... niets.

En dat was precies wat ze nodig had.

De angst voor de leegte

Als therapeuten zijn we opgeleid om te praten. Om vragen te stellen, inzichten te delen, tools aan te reiken. We vullen stiltes op met professionele wijsheden en therapeutische technieken.

Maar wat als de krachtigste interventie soms gewoon... stilte is?

Het ADHD-brein dat eindelijk mag pauzeren

Voor mijn cliënten met ADHD is stilte vaak eng. Hun brein ratelt constant door, van gedachte naar gedachte, van zorgen naar plannen naar herinneringen. Stilte betekent confrontatie met die chaos.

Maar wanneer ik als therapeut ook stil ben, niet omdat ik moet nadenken over wat ik ga zeggen, maar omdat ik gewoon bij hen wil zijn, gebeurt er iets magisch. Hun brein krijgt (soms ook) toestemming om ook stil te zijn.

"Het voelt raar," zegt Tom na zo'n moment van stilte. "Maar ook... rustig?"

De ruimte tussen woorden

Soms zit er in die stilte meer genezing dan in duizend woorden. Het is de ruimte waarin emoties kunnen landen, waarin pijn erkend kan worden zonder meteen opgelost te hoeven worden.

"Je hoeft niets te zeggen," fluister ik soms. "Je mag gewoon voelen wat je voelt."

Wanneer niet-weten wijsheid is

"Wat moet ik nu doen?" vraagt Sarah na een zware week. Het oude ik zou een actieplan hebben gemaakt. Het huidige ik zegt: "Ik weet het niet. Wat voelt er voor jou juist aan? Voel eens in je lichaam wat er gebeurd..."

En in die ruimte van niet-weten ontstaan de mooiste inzichten. Niet mijn inzichten, maar die van haar.

De kast met laden die mag blijven dicht

Soms proberen we als therapeuten alle kastjes open te maken, alle emoties bloot te leggen, alle patronen te doorbreken. Maar wat als sommige laden nog niet open hoeven?

"Ik wil er nog niet over praten," zegt Kevin over zijn jeugdtrauma.

"Dat hoeft ook niet," antwoord ik. "We kunnen hier blijven zitten tot je er klaar voor bent. Of misschien word je er wel nooit klaar voor, en dat is ook oké."

De moed om leeg te zijn

Het kost moed om als therapeut toe te geven dat je het niet weet. Om stil te blijven zitten terwijl je cliënt huilt. Om niet meteen met oplossingen te komen. Maar in die leegte gebeurt iets wat geen techniek kan bewerkstelligen: echte aanwezigheid.

De uitnodiging tot zijn

We leven in een wereld van doen, van oplossen, van vooruitgang boeken. Maar soms is de grootste gift die we kunnen geven gewoon zijn. Bij iemand zijn in hun pijn, hun verwarring, hun zoektocht.

Zonder agenda. Zonder plan. Gewoon... er zijn.

Want soms is de krachtigste interventie geen interventie. Soms is de wijste woorden geen woorden. Soms is de beste therapie gewoon twee mensen die samen in de stilte durven te zitten.